XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG JATRORRHIZINE VÀ HOẠT TÍNH SINH HỌC CỦA CÂY MẬT GẤU (MAHONIA NEPAULENSIS DC.) VÀ MỘT SỐ ỨNG DỤNG TRONG Y HỌC Ở VIỆT NAM

Tóm tắt

N ghiên cứu đã tiến hành ngâm chiết thân cây mật gấu (Mahonia nepaulensis DC.) bằng hai phương pháp: ethanol 96° và acid HCl 1M (sau đó, trung hòa bằng NH₃ và chiết bằng n-butanol). Các cặn chiết thu được sử dụng cho phân tích định tính và thử hoạt tính sinh học. Kết quả phân tích định tính cho thấy, thân cây mật gấu chứa nhiều nhóm hợp chất có hoạt tính sinh học tiềm năng như Alkaloid, Flavonoid, Steroid, Saponin, Tannin, Coumarin và Cardiac Glycoside. Kết quả thử nghiệm kháng vi sinh vật bằng phương pháp vi lượng trên phiến 96 giếng cho thấy, cặn chiết có khả năng ức chế sự phát triển của nhiều chủng vi khuẩn và nấm, đặc biệt là Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Candida albicans và Aspergillus niger. Đáng chú ý, cặn chiết Ethanol thể hiện khả năng kháng nấm yếu trên chủng Fusarium Oxysporum ở nồng độ 200 µg/mL, trong khi cặn n-butanol thể hiện khả năng kháng khuẩn yếu với Staphylococcus aureus ở nồng độ 149,3 µg/mL Hàm lượng Jatrorrhizine - một Alkaloid chính - được xác định bằng phương pháp LC/MS đạt 0,682203% trong thân cây mật gấu thu hái tại Đại Từ, Thái Nguyên. Đây là hoạt chất có tiềm năng ứng dụng trong điều trị các bệnh như tiểu đường, vẩy nến và Alzheimer. Kết quả nghiên cứu khẳng định tiềm năng sinh học đáng kể của cây mật gấu và gợi mở hướng phát triển các chế phẩm kháng khuẩn, kháng nấm có nguồn gốc tự nhiên trong bối cảnh kháng kháng sinh gia tăng. Tuy nhiên, việc khai thác cần được quản lý bền vững, đồng thời đòi hỏi các nghiên cứu sâu hơn về độc tính, hiệu quả dược lý và ứng dụng lâm sàng.